Pieśni Wielkopostne
|
"Oto drzewo
Krzyża, na którym zawisło Zbawienie Świata"
Niedziela palmowa to święto ruchome w kalendarzu chrześcijańskim przypadające 7 dni przed Wielkanocą. Rozpoczyna Wielki Tydzień.
Zostało ono ustanowione na
pamiątkę przybycia Chrystusa do Jerozolimy. Według obrzędów katolickich tego dnia wierni przynoszą do kościoła palemki.
Niedziela Palmowa rozpoczyna
okres przygotowania duchowego do świąt, będącego wyciszeniem, skupieniem i przeżywaniem męki
Chrystusa.
Triduum
Paschalne rozpoczyna się wieczorną mszą w Wielki Czwartek. W tym dniu odbywa się rano tylko
jedna msza, tzw. Krzyżma świętego, podczas której poświęca się oleje chorych,
krzyżma świętego. Msza z poświęceniem krzyżma kończy okres Wielkiego Postu.
Msza
wieczorna Wieczerzy Pańskiej rozpoczyna Triduum Paschalne. Przypomina on Ostatnią Wieczerzę, w
czasie której Chrystus ofiarował Bogu Ojcu pod postaciami chleba i wina swoje
ciało i swoją krew, a następnie dał Apostołom do spożycia oraz nakazał im i ich następcom w kapłaństwie, by czynili to na Jego pamiątkę.
Na
zakończenie Mszy św. w uroczystej procesji, Najświętszy Sakrament przenosi się
do kaplicy przechowywania (ciemnicy), która ma przypomnieć uwięzienie Chrystusa po zdradzie Judasza.
Po
mszy na znak dokonanego spustoszenia, zdrady i opuszczenia Jezusa obnaża się
ołtarz.
W Wielki Piątek nie odprawia się mszy, gdyż tego dnia to właśnie sam Chrystus ofiarował się za grzechy świata. Jest to dzień powagi,
skupienia i postu, w którym szczególnie czci się drzewo
krzyża. Centrum tego dnia jest liturgia na
cześć Męki Pańskiej, składająca się z czterech elementów:
- Liturgii słowa, która jest poprzedzona prostracją, czyli leżenie kapłana
krzyżem,
- Adoracji Krzyża - do prezbiterium przynosi się krzyż, który kapłan odsłania w trzech
etapach, za każdym razem śpiewając: "Oto drzewo Krzyża, na którym zawisło
Zbawienie świata". Następnie wierni oddają cześć odsłoniętemu krzyżowi poprzez
pocałunek,
- Komunii Świętej. Rozdawana jest z hostii
konsekrowanych w Wielki Czwartek. Liturgia Męki Pańskiej jest zatem "Liturgią
z darów uprzednio konsekrowanych".
- Procesji do Grobu Pańskiego. Zgodnie z wielowiekową tradycją na
koniec liturgii przenosi się nakryty przeźroczystym welonem Najświętszy Sakrament do Grobu Pańskiego. Tam odbywa się
krótka modlitwa, po której kapłan udaje się do zakrystii.
Natomiast w Wielką Sobotę Kościół milczy - jest to czas
wielkiej ciszy, skupienia i czuwania przy Grobie Pańskim. Tradycyjnie wierni
przynoszą w koszach potrawy wielkanocne, aby je poświęcić. Dawniej przed
Liturgią Wigilii Paschalnej niszczono ołtarz i budowano nowy, współcześnie
ołtarz zostaje obnażony, a kościoły sprzątane. Istnieje też zwyczaj odwiedzania
symbolicznych Grobów Pańskich w kościołach, a także grobów bliskich osób na
cmentarzach.
Wigilia
paschalna i Niedziela
Wielkanocna Jest to czas świętowania zmartwychwstania Chrystusa.
Wielka Niedziela rozpoczyna się poranną mszą,
rezurekcją którą zapowiada uroczyste bicie w dzwony, głoszące, że Chrystus
zmartwychwstał.
Liturgia Wigilii Paschalnej
jest najważniejszą celebracją w roku. Rozpoczyna się ona najwcześniej po
sobotnim zmroku, a kończy się najpóźniej przed świtem niedzieli. Przed
kościołem kapłan święci ogień, od którego odpala się paschał - symbol Chrystusa. Na świecy
paschalnej kapłan kreśli krzyż i litery: Α (alfa) i Ω (omega). Jest to symbol
oznaczający, że na początku był Bóg i on też przyjdzie na końcu jako miłosierny
sędzia. Na paschale kapłan pisze bieżącą datę, chcąc podkreślić. Ponadto kapłan
wbija w paschał pięć gwoździ (gron) symbolizujących pięć ran Chrystusa.
Następnie kapłan wnosi zapalony paschał do świątyni, zatrzymując się u progu,
na środku i przed ołtarzem głównym śpiewając Światło Chrystusa.
Tylko w tym dniu można przeczytać osiem
czytań: siedem starotestamentalnych i epistołę, które są przeplatane psalmami
responsoryjnymi i modlitwami.